Gjer deg kjend med folketeljinga 1891
I 1891-teljinga er mykje av informasjonen i teljinga trykt, og ofte er det berre eitt ord eller ein kode som skal skrivast av. For at dataa frå 1891-teljinga skal vera likt strukturert som dataa frå andre teljingsår, er det viktig at du fylgjer same registreringsstandard som er nytta på dei andre folketeljingane.
Når ein transkriberer folketeljingar skal ein nytte HISTFORM-standarden. Grunnprinsippa i denne standarden er at all informasjon skal transkriberast. Du skal ikke transkribere berre eit utval av det som står i kjelda - alt skal med! Det er viktig at det som står i kjelda vert skrive av nøyaktig, teikn for teikn. Du skal aldri tolke eller endre det som står skrive. Det finst likevel eitt unntak: For felta kjønn, familiestilling, ekteskapeleg stilling skal du nytte etablerte standardkoder (forkortingar) frå HISTFORM i staden for det som står i kjelda.
Forkortingar i søkbare folketeljingar
I tillegg er det nyttig å kjenne til spesialteikn ein kan nytte når ein transkriberar for å markere ord ein ikkje kan lese, opplysingar som vantar eller anna som du tykkjer er nyttig å merke seg i samband med sjølve transkripsjonen.
Du transkriberer dataa i denne rekkefylgja:
Landdistrikt:
- hovudliste
- huslister
- personsedlar
Byar:
- hovudliste
- huslister
- personsedlar
- eventuelle skipslister
Merk at det i nokre tilfelle vil vere overlappande informasjon i dei ulike skjemaa og listene. HISTFORM gjev meir informasjon om korleis opplysingar du skal transkribere frå dei ulike listene.
Det er viktig at du set deg grundig inn i HISTFORM før du tek til å transkribere.
RHD har utvikla eit verktøy, ein Access-applikasjon, som du kan laste ned. Du må ha Office installert på maskina for å kunne bruke dette verktøyet. Viss du ynskjer å bruke eit anna verktøy, kontakt Digitalarkivet.
Når verktøyet er på plass og du har sett deg inn i HISTFORM-standarden, kan du ta til å transkribere det området du har vald.
Dei skanna bileta av folketeljinga 1891 finn du her:
Skanna folketeljing 1891 i Digitalarkivet
Når du transkriberer er det viktig at du koplar skanna bilete til transkriberte data slik at ein kan få opp lenker til det skanna materialet direkte frå søkesidene. For å legge inn ei kopling til det skanna biletet, legger du inn referansen til biletet (bileteID) du transkriberer. Kvar hovudliste vil ha ein eigen bileteID, kvar husliste vil ha ein eigen bileteID og kvar personseddel vil ha ein eigen bileteID. Når du blar i den skanna kjelden vil bileteID stå til sist i brødsmulestien. Ein bileteID inneheld to bokstaver, ft, og ei rekkje med tal. Du kopierer bileteID ved å trykkje på symbolet som kjem etter sjølve ID'en.
Viss du har spørsmål knytta til det å bidra eller til sjølve transkriberinga, kan du be andre bidragsytarar om hjelp i forum for kjelderegistrering, eller du kan kontakte Digitalarkivet.
Når du er ferdig å transkribere ei folketeljing, kan du sende transkripsjonane dine på e-post til digitalarkivet@arkivverket.no. Dersom du har registrert folkteljingar frå ulike områder eller år, må desse sendast i separate e-postar.
I emnefeltet skriv du: Sender <Folketeljing> <År> <Herred/kjøpstad>, til dømes "Sender Folketeljing 1891 Moss".
Last opp dei transkriberte dataa som vedlegg.
Kontakt Digitalarkivet viss det er ei stor sending så tilbyr me ein trygg stad der du kan legge filene så me kan hente dei.
Viss du (privatperson eller foreining) ynskjer å delta i transkribering av folketeljinga 1891, gjer du det som gjest i Digitalpensjonatet. Det vil seie at du har rettane til dine eigne transkriberte data inntil anna er avtalt. Digitalarkivet kan berre nytte dataa til distribusjon på våre nettsider. Digitalarkivet kan ikkje dele dine data med andre, utan at me har fått løyve til det frå deg. Merk at det finst eitt unntak til dette: Folketeljingsdata er bidrag i ein større dugnad der Digitalarkivet sin samarbeidspartner RHD (Registreringssentral for Historiske Data) legg data til rette for forsking. Dine transkriberte data frå denne dugnaden vil difor bli delte med RHD.